Trudno nie spotkać się ze stresem: to słowo pojawia się w naszych rozmowach bardzo często; używamy go do opisania jakiegoś bodźca zewnętrznego, ale też naszej reakcji na bieżące wydarzenia (jestem zestresowany, bo…). Psycholodzy wprowadzają jednak pewne rozróżnienie: zdarzenia lub sytuacje powodujące stres to stresory, a sam stres to zmiany psychiczne i fizyczne, występujące jako reakcja emocjonalna. 

Dlaczego niektórzy radzą sobie ze stresem lepiej niż inni? Za naszą reakcję na stresor, a więc i to, jak sobie pojawimy w sytuacji stresowej, odpowiada nasza ocena poznawcza. Jeżeli daną sytuację uznamy za istotną i zbyt trudną dla nas, wpłynie ona wtedy na nasze samopoczucie silniej, niż gdybyśmy nadali jej lżejszą wagę (Lazarus, 1981, doi: https://doi.org/10.1037/0021-843X.90.5.439).

Docierające do nas stresory możemy podzielić na krótkotrwałe i chroniczne. Do tej drugiej grupy zaliczamy wypalenie, stresory społeczne, poważne zmiany życiowe i kłopoty codzienne. Wpływ kłopotów codziennych na nasze samopoczucie także zależy od oceny poznawczej! Stąd jednym ze sposobów odstresowania się jest praca polegająca na identyfikowaniu swojego nastawienia do codziennych sytuacji stresowych i próba ich przeformułowania. W radzeniu sobie ze stresem, szczególnie z traumą, pomaga także zwierzanie się drugiej osoby (Harvey, 1996, doi: https://doi.org/10.1002/jts.2490090103). Dlatego warto rozmawiać o naszych problemach z bliskimi osobami, lub sięgnąć po pomoc terapeuty.

Stres skupia naszą uwagę na zagrażających nam zdarzeniach i przygotowuje ciało do reakcji. 

Fizyczna odpowiedź na stres zaczyna się od pobudzenia, które wywołuje szereg reakcji fizjologicznych, które chyba wszyscy doskonale znamy: stres uwalnia energię do mięśni w postaci glukozy: wzrasta częstość skurczów serca oraz ciśnienie krwi i przyspiesza oddech; perystaltyka żołądka i jelit jest hamowana, obserwujemy rozszerzenie się gruczołów potowych…
Na krótką metę te wszystkie reakcje fizjologiczne mają charakter adaptacyjny, ale jeżeli trwają zbyt długo, to mogą okazać się szkodliwe
Chroniczny stres doprowadzić może do chorób serca, astmy, bólów głowy i pleców, wrzodów żołądka, artretyzmu i innych chorób. Przedłużające się stany stresu mogą prowadzić do reakcji nerwicowych, takich jak stany lękowe czy depresyjne. Brak wsparcia i samotność sprzyjają też niekorzystnym stanom zdrowia i zwiększają ryzyko zgonu…

